ادبیات نظری تحقیق تحلیل نهاد توبه در حقوق بشر اسلامی و فقه جزایی

تحلیل نهاد توبه در حقوق بشر اسلامی و فقه جزایی مقدمه : همان طور که می دانیم توبه از جمله نهادهای ارفاقی توسعه یافته در قانون مجازات اسلامی مصوب1392 می باشد که مبتنی تفکرات و آموزه های فقه اسلامی است . توبه در حقوق جزای اسلامی به عنوان یکی از موارد سقوط مجازات شمرده شده ، و از این باب یک تأسیس حقوقی به شمار می آید که در سایر مکاتب کیفری امروزی نمونه آن به چشم نمی خورد . در این حوزه از نهادهای ارفاقی می توان فروض مختلفی را در نظر گرفت که به لحاظ نظری چندان مورد بحث قرار نگرفته است . در این خصوص ماهیت توبه ، شرایط اثرگذاری توبه ، قلمرو اثرگذاری توبه ، نقش عوامل شخصی و غیر شخصی در اثرگذاری توبه و نهایتا نظریه های حاکم بر توبه مورد تحلیل و بررسی قرار خواهند گرفت . - مفهوم توبه در باب بیان مفهوم توبه ، بین علماء و مفسران تفاسیر بسیاری بیان شده است و هرکدام از منظر و دیدگاه خود توبه را توصیف نموده اند ، که به اجمال ( مفهوم لغوی و اصطلاحی ، مفهوم فقهی و حقوقی ) بیان میگردد . - مفهوم لغوی واصطلاحی توبه توبه در در زبان فارسی توبه به معنی بازگشت ( هر نوع بازگشتی ) و بازگشت از گناه و ندامت و پشیمانی می باشد ( دهخدا ، 1372 ، ص 6220 ). این مفهوم یکی از مفاهیم ارزشمند اسلامی است که از ماده " توب " به معنای رجوع و بازگشت است ( قرشی ، 1375 ، ص 357 ). ملا محسن فيض كاشانى در تعريف توبه آورده است : " توبه عبارتست از برهنه ساختن قلب از گناه و بعضى آن را چنين تعريف كرده اند كه توبه ترك گناهى است كه قبلا از انسان سر زده است "( ملا محسن فيض كاشانى ، 1374 ، ص 153 ). در این رابطه فقیه گرانقدر ملا احمد نراقی نیز اصل توبه را به باز گشت بسوی خدا تعبیر می کند به طوری که وی معتقد است اصل توبه باز گشت به سوی خدا و رجوع به سوی اوست ( نراقی ، 1371 ، ص674 ). علامه طباطبایی در تعریف توبه می فرماید : « توبه در لغت ، به معنای برگشت است و توبه از بنده ، برگشت اوست به سوی پروردگارش با پشیمانی و بازگشت از سرپیچی ، و از جانب خداوند نیز به معنای توفیق وی به توبه یا آمرزش گناه او . معمولا هر لفظ علاوه بر معنای لغوی دارای معنایی اصطلاحی نیز می باشد که علی الاصول توبه نمی تواند از این قاعده مستثنی باشد . توبه در اصطلاح عبارت است از ترک گناهان کنونی و عزم بر ترکشان درآینده و تدارک تقصیر گذشته و به عبارتی دیگر به معنی بازگشت از گناه قولی و فعلی و فکری است ( نراقی1371 ، ص338 ). به عبارت دیگر توبه عبارت است از بازگشت از گناه قولى و فعلى و فكرى يا پاك نمودن قلب از گناهان و بازگشت از دورى حق